دیافراگم و عمق میدان
وظایف دیافراگم یا Aperture
- کنترل مقدار نور وارد شده به دوربین
- تعیین عمق میدان (DOF) Depth of field
عمق میدان به میزان وضوح تصویر در اطراف منطقه فوکوس گفته می‌شود. هر چه میزان فوکوس اطراف تصویر بیشتر باشد عمق میدان بیشتر است و هر چه میزان وضوح اطراف سوژه در عکس متر باشد، عمق میدان کم است.
عمق میدان کم به این معنی است که تنها بخشی از تصویر در فوکوس خواهد بود بقیه تصویر تار خواهد شد.ر عکس های پرتره از عمق میدان کم استفاده می‌کنند تا پرتره مورد نظر مورد توجه و دید بیننده قرار گیرد.
عمق میدان زیاد به این معنی است که بخش زیادی از تصویر دارای وضوح است. عمق میدان زیاد بیشتر در عکاسی از طبیعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. تا فضای پیشتری از تصویر دارای وضوح باشد.
- عمق میدان تصویر: مقدار فضای واضح در تصویر
- زمانی که مقدار فضای وضوح تصویر زیاد باشد عمق میدان تصویر زیاد است.
- زمانی که مقدار فضای وضوح تصویر کم باشد عمق میدان تصویر کم است.
هرگاه مقدار دیافراگم بالاتر یا بازتر باشد عمق میدان کمتر است
به طور مثال اگر تنظیمات دوربین را روی حالت f:1/2 که بازترین دیافراگم است قرار دهیم کمترین عمق میدان در تصویر داریم
هرگاه مقدار دیافراگم پایین تر یا بسته تر باشد عمق میدان بیشتر است
به طور مثال اگر تنظیمات دوربین را روی حالت f32 که بسته ترین دیافراگم است قرار دهیم بیشترین عمق میدان در تصویر داریم
می توانیم با کم و زیاد کردن عدد دیافراگم عمق میدان تصویر را کم و زیاد کنیم.
المان هایی که در عمق میدان تصویر تاثیر دارند
۱. جانمایی دوربین: دوربین نسبت به موضوع و موضوعات باید در طول فاصله داشته باشد.
۲. نقطه فوکوس: هر چه نقطه فوکوس به دوربین نزدیکتر باشد عمق میدان تصویر کمتر و برعکس
۳. فاصله کانونی لنز تله و wide: هر چه فاصله کانونی بیشتر عمق میدان تصویر کمتراست (لنزتله) درفاصله کانونی بالا دیافراگم بسته می شود. در فاصله کانونی پایین دیافراگم بازتر می شود. هر چه فاصله کانونی کمتر عمق میدان تصویر بیشتر است (لنز wide)
۴. دیافراگم: هرچه دیافراگم بسته تر باشد عمق میدان تصویر بیشتر است. هر چه دیافراگم باز باشد عمق میدان تصویر کمتر است.
۵. شرایط نوری: آفتابی، سایه ، طلوع، غروب
۶. عمق میدان: بستن‌ترین و بازترین حالت دیافراگم
نتیجه گیری: با کنترل دیافراگم اکسپوژر یا نورسنجی و عمق میدان تصویر را می توان کنترل کرد.
با عمق میدان های کم و زیاد می توان تصاویر خلاقانه را ثبت کرد
سوال: اپرچر یا دیافراگم چگونه کار می کند و چطور بر عمق میدان تاثیر می گذارد؟
در حالت بالاترین دیافراگم مثلا f1.2 دهانه دیافراگم بازترین حالت ممکنه قرار می گیرد بنابراین نور بیشتری وارد دوربین شده و به سنسور می رسد در ا ین حالت عمق میدان کم داریم یعنی محدوده کمی از تصویرمون دارای وضوح می باشد قسمت بیشتر تصویر تار است با این تکنیک می توان عکس های بوکه را ثبت کرد
زمانیکه دیافراگم در بسته ترین حالت ممکن باشد نور کمتری وارد دوربین شده بنابراین سنسور نور کمتری را دریافت می کند در این حالت عمق میدان زیاد و وضوح تصویر بالا می باشد.
اگر در کادرمون خورشید و یا چراغ قرار گرفته باشد و دیافراگم را در بسته ترین حالت تنظیم کنیم نور کمتری به سنسور دوربین می رسد و تصویری که از منبع نوری داخل کادرمون ثبت می شود به صورت ستاره دار ثبت می شود
در تصاویری که مشاهده می کنید به علت اینکه دیافراگم در بسته ترین حالت ممکن است منبع نور مثل خورشید و چراغ ها به صورت ستاره ای ثبت شده است
در تصویری که مشاهده می‌کنید کادر یکسان با دیافراگم های متفاوت ثبت شده است که نتیجه کار متفاوت است
تصویری که بالاترین عدد دیافراگم دارد دارای عمق میدان کم می باشد بنابراین تمام نقاط عکس وضوح کافی را ندارد
در عکس بعد دیافراگم در بسته ترین حالت ممکنه باعث شده که تصویر ثبت شده دارای وضوح بیشتر یا عمق میدان بیشتری باشد
بنابراین می توان با تغییرات دیافراگم عکس های خلاقانه ای را ثبت کرد
بالانس کردن اکسپوژر (نوردهی با تنظیمات دیافراگم و سرعت شاتر)
با توجه به مطالب ذکر شده متوجه شدیم که می توان با استفاده از تنظیمات دیافراگم عمق میدان تصویر را کنترل کرد. با توجه به نوع عکسی که می خواهیم ثبت کنیم برای داشتن اکسپوژر صحیح می توان دیافراگم و سرعت شاتر را تنظیم کنیم تا عکس مورد نظر را ثبت کنیم
به طور مثال زمانی که می خواهیم عمق تصویر زیادی داشته باشیم دیافراگم را در کمترین حالت قرار می دهیم در این صورت تصویر تیره ای به دست خواهیم آورد برای برطرف کردن این مشکل سرعت شاتر را کندتر می کنیم تا سنسور نور بیشتری را دریافت کند
گاهی اوقات ممکنه است برای به دست آوردن تصویری با عمق میدان کم یا برای ثبت عکس های بوکه دیافراگم را در بازترین حالت ممکن تنظیم می کنیم در این صورت است که تصویر over خواهیم داشت برای از بین بردن این مشکل سرعت شاتر در حالت بالاتری تنظیم می کنیم که تصویر با نوردهی مناسب ثبت شود.
تنظیمات دیافراگم بالا سرعت شاتر سریع
به طور مثال تنظیمات در حالت دیافراگم باز F1.4 و سرعت شاتر سریع 640 که اجازه نمی دهد نور زیاد وارد دوربین شود با توجه به باز بود دیافراگم عمق میدان کم داریم که در قسمت مارکر زرد دیده می شود.
عکس به دست ثبت شده اکسپورژ درست برای تصویر مورد نظر دارد.
تنظیمات دیافراگم متوسط سرعت شاتر پایین
در حالت بعدی دیافراگم متوسط f8 سرعت یعنی 5 استپ پایین تر از دیافراگم اول و سرعت شاتر 640 قرار دادیم با توجه تنظیم سرعت شاتر 640 نور زیادی وارد دوربین نمی شود و از طرف دیگر دیافراگم بسته تر شد همین امر باعث شده نور کمتر ثبت تصویر under تیره شده است
در این حالت دیافراگم f8 و سرعت شاتر پایین تر
20 تنظیم کردیم با توجه به تنظیمات سرعت شاتر زمان وارد شدن نور به سنسور دوربین بیشتر شده و با توجه به تنظیمات دیافراگم عمق میدان تصویر بیشتر شده این تنظیمات باعث شده تصویری مثل عکس شماره 1 ثبت شود یعنی دارای اکسپوژر صحیح . با این تفاوت که این تصویر دارای عمق میدان بیشتر می باشد به علت اینکه دیافراگم بسته تر شده
تنظیمات دیافراگم پایین سرعت شاتر پایین
شما می توانید با تنظیمات مختلف دیافراگم
و شاتر تصویر با نوردهی درست و عمق میدان‌های متفاوت ثبت کنید
در این تصویر ما دیافراگم در حالت بسته تر قرار دادیم برای جبران کمبود نور سرعت شاتر را پایین می آوریم که زمان بیشتری نور به سنسور دوربین برسد و برای جبران بسته شدن دیافراگم
سرعت شاتر را کمتر می کنیم که تصویر با نوردهی صحیح داشته باشیم
دیافراگم یکی از ساده ترین راه ها برای تصاویر خلاقانه بگیرید و با آن می توانیم هم نوردهی و هم عمق میدان را کنترل کنید
نتیجه گیری : با تنظیمات مختلف اپرچر یا دیافراگم می توان تصاویر خلاقانه‌ای را ثبت کرد
بنابراین با تنظیمات دیافراگم می توانیم روی نوردهی صحیح تصویر و عمق میدان تصویر کنترل داشته باشیم و عکس های مختلفی را ثبت کنیم به طور مثال زمانی که دیافراگم f2 قرار می دهیم تصویری با عمق میدان کم و دیافراگم f16 تصویری با عمق میدان زیاد خواهیم داشت
همچین دیافراگم و سرعت شاتر برای رسیدن تصویر به اکسپورژ صحیح اهمیت دارد
عکاسان در بیشتر مواقع برای جدا کردن موضوع اصلی از بک گراند از دیافراگم باز استفاده می کنند که عمق میدان کم تصویر به جدا کردن سوژه از زمینه تصویر کمک می کند
برای عکاسی از لنداسکیپ یا طبیعت بیشتر از دیافراگم بسته استفاده می کنند که عمق میدان بیشتری داشته باشیم
یکی دیگر از راههای کنترل عمق میدان تصویر سایز سنسور و لنزی که برای عکاسی استفاده می کنیم اهمیت دارد به علت اینکه این عوامل در بزرگنمایی تصویر نقش دارند
خودآزمایی
- دو اتفاقی که با پایین آمدن دیافراگم در ثبت تصویر بیان کنید
- عمق میدان را توضیح دهید
- سرعت شاتر 1000/1 و f2.8 باشد اکسپوژر صحیح در تصویر داریم حال سرعت دیافراگم را تغییر داده روی عدد f8 قرار می دهیم سرعت شاتر برای اکسپوژر صحیح را پیدا کنید
- چرا برای تصاویر پرتره از عمق میدان کم استفاده می کنیم؟
- علاوه بر دیافراگم چه عوامل دیگری برای تعیین عمق میدان اهمیت دارد؟